Mobilność i migracje w dobie transformacji – wyzwania metodologiczne (MWM)

 

Zadania zespołu, składającego się z badaczy i ekspertów ośrodka koordynującego i czterech organizacji partnerskich pogrupowano w następujący sposób:

  • krytyczny przegląd wszelkich istniejących danych statystycznych na temat migracji z i do Polski, z uwzględnieniem statystyk pochodzących z krajów docelowych;
  • przeanalizowanie związków między migracją a rynkiem pracy, w szczególności w kontekście statystycznej analizy rynku pracy;
  • dostosowanie metodologii badań migracyjnych do obecnego charakteru zjawisk migracyjnych, kiedy to znaczna część wędrówek ludności ma charakter wahadłowy i w związku z tym często nie poddający się tradycyjnym, stosowanym do tej pory metodom badawczym (metody te obejmować będą wykorzystanie badań o charakterze panelowym, a także niekonwencjonalne sposoby pozyskiwania danych, takie jak etnosondaż czy respondent driven sampling);
  • przygotowanie rekomendacji i zaleceń odnośnie systemu gromadzenia danych na temat mobilności oraz wdrożenie części proponowanych rozwiązań.

Działania:

Projekt obejmie cykl działań, które poprzez rozszerzenie zakresu zbieranych informacji, a także wypracowanie narzędzi weryfikacji ich jakości i wiarygodności mają pozwolić na zmodyfikowanie i udoskonalenie obecnie dostępnych źródeł danych na temat migracji i mobilności. Przeprowadzone zostaną następujące prace badawcze:

(1) prace koncepcyjne poświęcone metodologii badań procesów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem międzynarodowej mobilności ludzi;

(2) krytyczna analiza dostępnych źródeł danych na temat migracji z Polski i do Polski; analiza obejmie zarówno dane pochodzące z kraju wysyłającego (Polska), jak i krajów docelowych (Norwegia oraz Islandia);

(3) analizy dotyczące powiązania procesów migracyjnych i problematyki rynku pracy, w szczególności określenie, jakie dane na temat migracji są niezbędne, by móc rzetelnie oceniać sytuację na rynku pracy i prowadzić politykę rynku pracy;

(4) testowanie możliwości wykorzystania danych panelowych – niezwykle użytecznych w badaniach społecznych – realizowanych przez Główny Urząd Statystyczny do analiz zjawisk mobilności; w chwili obecnej kwestia migracji jest poruszana jedynie w jednym z tego typu badań realizowanych przez GUS, a mianowicie w BAELu; dane te nie są jednak reprezentatywne dla populacji migrującej; po odpowiednim zmodyfikowaniu (rozmiar i struktura próby) BAEL może stać się bardzo cennym źródłem informacji dotyczących powiązań procesów migracyjnych i zjawisk zachodzących na rynku pracy; podobny potencjał ma realizowane przez GUS badanie warunków życia ludności (EU-SILC);

(5) działania zmierzające do optymalnego wykorzystania potencjału, jaki daje spis powszechny ludności zaplanowany na 2011; aktywne włączenie się w działania przed- i okołospisowe daje szansę na rzetelne opracowanie założeń metodologicznych oraz merytorycznej zawartości modułów migracyjnych (emigracyjnego i imigracyjnego), a także przetestowanie wybranych propozycji metodologicznych w ramach badań terenowych;

(6) testowanie alternatywnych metod pozyskiwania informacji na temat migracji, które pozwalają na zdobycie informacji w sytuacji, gdy nie istnieje operat losowania bądź też dostarczają kompleksowych danych na temat migracji i kontekstu, w jakim mają miejsce; przedmiotem zainteresowania będzie tzw. etnosondaż oraz alternatywne do tradycyjnych metody samplingowe (m.in. Respondent Driven Sampling); metody te zostaną przetestowane zarówno w Polsce, jak i w wybranych krajach docelowych (Norwegia, Islandia); wybór tych właśnie krajów docelowych wynika przede wszystkim z faktu bardzo silnej dynamiki napływu migrantów z Polski w ostatnich latach oraz umożliwia wykorzystanie doświadczeń metodologicznych instytucji partnerskiej (w przypadku Norwegii) oraz weryfikację danych poprzez ich porównanie z relatywnie wiarygodnymi danymi oficjalnymi (w przypadku Islandii).

W ramach działań (4) – (6) zostanie opracowana logistyczna strona nowoczesnej statystyki migracji oraz zostaną zrealizowane odpowiednie badania pilotażowe, które po zweryfikowaniu ich poprawności z punktu widzenia metody i zdolności do odzwierciedlania rzeczywistości społecznej oraz dokonaniu stosownych modyfikacji będą mogły stanowić wzór do bezpośredniego, systematycznego stosowania w praktyce statystyki publicznej.

Czas trwania

2008 - 2011

Źródło finansowania

Mechanizm Finansowy EOG

Partnerzy

Główny Urząd Statystyczny
Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych (CASE)
Fafo ( Norwegia)
Center for Immigration Research, Reykjavik Academy ( Islandia)